Radyoloji Bölümü: Gelişmiş Görüntüleme Teknolojisi

Radyoloji, kanser taramaları, kırık teşhisleri, iç organ hastalıkları ve damar problemleri gibi birçok durumda kullanılır.

Hayır, genellikle radyoloji işlemleri acı vermez. Görüntüleme tekniklerinin çoğu ağrısız.

Radyolojik tanılar, genellikle birkaç saat içinde hazır hale gelir. Acil durumlarda sonuçlar daha hızlı elde edilebilir.

Radyoloji, birden fazla tıbbi birime hizmet vermektedir ve son derece önemli bir tıbbi birimdir.

Tomografi, ultrason, rezonans görüntüleme, mamografi ve röntgen gibi tetkikler yaparak hastalıklara teşhis ve tedavi eder.

Vücut içi görüntülenme ile kemiklerin, damarların, yumuşak dokuların yorumlandığı tıbbi uzmanlık alanıdır.

Teleradyoloji çekilen ultrason görüntülerinin dünya üzerindeki her yere kolayca gönderilmesidir. Gönderilen görüntüler uzaktan ses ile raporlanır. Daha sonra bu ses parçası yazıya dökülerek raporlanır.

Girişimsel radyoloji, birçok hastalığın ameliyatsız olarak tedavi edilmesi ile ilgili yeni bir daldır. Hastalarda özellikle tanı ve tedavi aşamasında devreye giren bir bölümdür.

Eğer hasta genel anestezi alamayacak ve cerrahi operasyon olmayacaksa girişimsel radyolojik tedavi yöntemleri uygulanır.

Ameliyatsız tedavi yöntemleri diye geçer ve genelde teknoloji bazlı tedaviler uygulanır. Son zamanlarda oldukça popüler bir branş olarak tercih edilir.

Manyetik rezonans görüntüleme teknolojisi olan MR, güçlü bir manyetik alan radyo dalgalarını kullanır. Vücudumuzdaki organ ve dokuları görüntüler. Bilgisayarlı tomografi ise X ışınlarını kullanarak kesitsel görüntüler oluşturur.

MR özellikle;

• beyin
• omurga
• kas
• iskelet sistemi
• yumuşak dokuların detaylı incelemesinde kullanılır. Örneğin, bel fıtığı ve beyin tümörü gibi hastalıklarda kullanılan en ideal görüntüleme yöntemidir.

Tomografi ise genellikle acil durumlarda ve kemik yapılarının incelenmesinde tercih edilir. Örneğin, kaza sonrası iç kanama ve akciğer taramalarında kullanılır.

Emarda radyasyon kullanılmaz. Hamileler ve çocuklar için güvenli bir yöntemdir. Ancak tomografi hızlı sonuç verdiği için acil vakalarda hayat kurtarıcıdır.

Radyoloji teknikerleri, tıbbi görüntüleme cihazlarını kullanarak hastaların tanı ve tedavisinde kritik rol oynar. Görevleri arasında;

• röntgen,
• bilgisayarlı tomografi (BT),
• manyetik rezonans görüntüleme (MR)
• ultrason gibi yöntemleri kullanmak yer alır. Teknikerler, cihazların doğru şekilde çalışmasını sağlarken hastaların güvenliğini de ön planda tutar.
• Görüntüleme sırasında hastayı doğru pozisyonda konumlandırmak,
• cihazı uygun şekilde ayarlamak
• radyasyon maruziyetini en aza indirmek için koruyucu ekipman kullanmak görevleri arasındadır.
• Ayrıca, görüntülerin doktorlara doğru bir şekilde iletilmesini sağlar ve cihazların düzenli bakımını yapar.

Radyoloji raporları, tıbbi görüntüleme sonuçlarını analiz eden radyologlar tarafından hazırlanır. Raporlar genellikle üç ana bölümden oluşur:

1. Yöntem
2. Bulgular
3. Sonuç ve Öneriler

Bu raporlar, yalnızca uzman doktorlar tarafından değerlendirilir. Hastanın genel sağlık durumu, şikayetleri ve tıbbi geçmişi ile birleştirilerek yorumlanır. Hasta raporları kendisi yorumlamaya çalışmamalıdır.

Anjiyo, damarların görüntülenmesi için kullanılan özel bir tıbbi prosedürdür. Genellikle şu durumlarda önerilir:

1. Göğüs ağrısı
2. Kalp krizi riski
3. Bacaklarda ağrı ve soğukluk
4. Felç veya geçici iskemik atak (TIA)
5. Böbrek fonksiyon bozukluğu

Mamografi taramaları, meme kanserinin erken teşhisi için kritik öneme sahiptir. Genel öneriler şöyledir:

• 40-49 yaş arası kadınlar
• 50-69 yaş arası kadınlar
• Yüksek risk grubundaki kadınlar
• Ailede meme kanseri öyküsü,
• genetik yatkınlık gibi durumlar

Çocuklarda radyolojik inceleme genellikle güvenlidir. Radyasyon maruziyetinin en aza indirilmesi için özel önlemler alınır. Çocuklar radyasyona daha duyarlı olduğundan, doktorlar görüntüleme testlerini yalnızca gerekli durumlarda ve uygun dozlarda kullanılır.

Alternatif olarak ultrason veya MR gibi radyasyon içermeyen yöntemler tercih edilebilir. Röntgen çekimlerinde kullanılan dozlar, çocukların yaşına ve kilosuna göre ayarlanır. Ayrıca, koruyucu kurşun önlükler gibi ekipmanlar kullanılarak maruziyet sınırlandırılır.

Emziren kadınların radyoloji testlerinde genellikle röntgen, BT ve kontrastlı görüntüleme teknolojileri yer alır.

Bilgisayarlı tomografi sırasında alınan radyasyon genellikle tehlikeli değildir. Ancak, sık sık maruz kalınması durumunda uzun vadeli etkiler oluşabilir.

Kemik yoğunluğu ölçümü (DXA), kemik sağlığını değerlendirmek için kullanılır ve genellikle şu durumlarda gereklidir:

• Kadınlarda menopoz sonrası dönemde
• Erkeklerde 70 yaş üstünde
• Kırık geçmişi olan kişiler
• Uzun süreli kortikosteroid kullanımı
• Ailede osteoporoz öyküsü

Gebelikte röntgen çekimi genellikle sakıncalıdır. Yalnızca acil durumlarda yapılması önerilir. Röntgen sırasında maruz kalınan radyasyon, fetüs üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.